U novembru prošle godine arheolozi su u nekropoli u Abusiru, jugozapadno od Kaira, otkrili grobnicu Kentkaus III, kraljice iz doba Starog kraljevstva (2649-2150. p.n.e). Ona je udaljena oko 200 metara od grobnice kraljičinog supruga, farona Neferefrea, koji je vladao prije oko 4.500 godina.
Prema riječima profesora Miroslava Barte, okriće popunjava šupljinu u našem poznavanju istorije Starog kraljevstva. Iako je nosila epitet “kraljice majke” – na šta ukazuju natpisi na zidovima njenog posllednjog odmorišta – do sada se nije znalo o glavnoj Neferefreovoj supruzi.
Pored ljudskih ostataka, arheolozi su pronašli grnčariju, drvene predmete, bakar i životinjske kosti – ostatke “pogrebne daće”, objašnjava Barta. Ti predmeti, uključujući i antropološke dokaze u vidu ljudskih kostiju, mogli bi da pruže informacije o kraljičinom životu.
Na osnovu karbonskog datiranja može se procijeniti koliko je kraljica stara, da li je imala fizičkih tegoba, a zavisno od stanja karlice, koliko je djece rodila. Trodimenzionalna rekonstrukcija lica biće “ekstremno težak, ako ne i nemoguć” poduhvat, zato što joj je lobanja smrskana, verovatno tokom pljački.
Prema Bartinim procjenama, biće potrebne dve godine da se kompletno analizira sadržaj grobnice, ali on čvrsto vjeruje da će analiza pružiti egiptolozima obilje novih informacija. On ističe da već sada uočava izvjesne sličnosti između našeg svijeta i svijeta u kojem je živjela Kentkaus.
Da li to znači da smo i mi na ivici sloma?
– Bio je to veoma značajan period, kada je Staro kraljevstvo počelo da se suočava s krupnim kritičnim faktorima: usponom demokratije, zastrašujućim uticajem nepotizma i ulogom koju su igrale interesne grupe – kaže on. Osim toga, tadašnje klimatske promene doprinijele su propasti ne samo Starog kraljevstva, već i imperija na Bliskom istoku i u Zapadnoj Evropi.
Dvije stotine godine posle smrti kraljice majke, Nil se nije izlivao, i kraljevstvo je pogodila suša.
– Ovo je doprinijelo propasti ere graditelja piramide – objašnjava Barta. “Bez značajnijih poplava, nije bilo ni značajnijih useva, a samim tim i porezi su bili mali; bez odgovarajućih poreza, nije bilo dovoljno sredstava za finansiranje državnog aparata i opstanak ideologije i integriteta države.”
Vođa projekta upozorava da ovo treba shvatiti i kao upozorenje.
“Proučavajući prošlost možemo mnogo više da saznamo o sadašnjosti. Ne razlikujemo se (od njih). Ljudi uvek misle da živimo u ‘drugom vremenu’ i da ‘smo mi drugačiji’. Nismo.”
Da li to znači da smo i mi na ivici sloma? Moguće je, kaže Barta, ali dodaje da se nada da će nam nova saznanja i lekcije koje budemo naučili proučavajući ostatke u grobnici Kentkaus, pomoći da izaberemo drugačiji put.
“Ako propast prihvatimo kao činjenicu, sagledaćemo je kao dio prirodnog toka stvari i jedan od neophodnih koraka u procesu koji vodi ‘vaskrsenju’”, kaže ovaj naučnik. “Tek tada ćemo biti u stanju da nešto preduzmemo u vezi s tim.”
Besplatnu aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.
